Εχετλαίος ή Έχετλος ο μυστηριώδης ήρωας της Μάχης του Μαραθώνα

Ο μυθικός ήρωας Εχετλαίος της μάχης του Μαραθώνα

Ο τρομερός Εχετλαίος, τα παράξενα όπλα του
και τα ανεξήγητα φαινόμενα της μάχης του Μαραθώνα...

Οι Αθηναίοι αφού έφτασαν στον Μαραθώνα, στρατοπέδευσαν στα υψώματα του όρους Αγρελίκι, πάνω από το σημερινό χωριό Βρανά. Μόνοι οι Πλαταιείς από τους υπόλοιπους Έλληνες βοήθησαν τους Αθηναίους και έφτασαν αφού εκείνοι είχαν στρατοπεδεύσει. " Ήλθομεν, να θέσωμεν ομού την κρηπίδα της ελευθερίας επί του ιερού τούτου τόπου" όπως είπαν..! Την στιγμή της συναντήσεως Αθηναίων και Πλαταιών ανέκρουσαν τα δόρατα τους επί των ασπίδων τους σε θριαμβευτικό αλαλαγμό, προάγγελο της νίκης... Όταν όλα ήταν έτοιμα, στην τελική παράταξη των αντιπάλων στρατών, το μεταξύ τους διάστημα - ένα καθ' όλα ομαλό πεδίο - είχε απόσταση οκτώ σταδίων, δηλαδή 1.500 μέτρων. Μετά τις θυσίες και το μικρό λόγο του Μιλτιάδη, δόθηκε από τον ίδιο το σύνθημα της επίθεσης.

Σηκώθηκε ένας αλαλαγμός από το μέρος της Ελληνικής φάλαγγας και μια τρομερή πολεμική ιαχή σαν κεραυνός, εναρμονισμένη με τον πολεμικό παιάνα. Η απόσταση των 1.500 μέτρων φάνηκε σαν εκατό μέτρα. Οι Πέρσες δεν μπόρεσαν ποτέ να καταλάβουν πώς οι πεζοί και βαριά οπλισμένοι Αθηναίοι έφτασαν τόσο γρήγορα και ξεκούραστοι τις γραμμές τους. Νόμιζαν ότι ήταν παράφρονες και μαινόμενοι! Τέτοια ήταν η ορμή και η ένταση των Αθηναίων, ώστε οι Πέρσες δεν πρόλαβαν να κινηθούν καν!

Αργότερα, μετά τη μάχη, οπλίτες Αθηναίοι θα πουν ότι λίγο πιο μπροστά από τον Μιλτιάδη, που οδηγούσε τη φάλαγγα, έτρεχε λουσμένος σε ένα χρυσό φως ο ήρωας της Αθήνας, ο Θησέας, βαριά οπλισμένος σαν πεζός, κι αυτός ήταν εκείνος που έπεσε πρώτος επάνω στο κέντρο των Περσών.Η σύγκρουση μεταξύ τω δύο στρατών υπήρξε φοβερή. Χωρίς οι Αθηναίοι να ελαττώσουν την ορμή τους άρχισαν να νικούν στα δύο άκρα της παράταξης και να τρέπουν τους αντιπάλους σε φυγή. Στο κέντρο όμως, όπου 2.000 Αθηναίοι πολεμούσαν με 18.000 εκλεκτούς του Περσικού στρατού, νικούσαν οι Πέρσες. Εδώ ακριβώς συνέβη το δεύτερο από τα θαυμαστά της μάχης του Μαραθώνα.

Tότε, ένας γιγαντόσωμος "αγροίκος", με γενειάδα που κάλυπτε την ασπίδα του, άγνωστος σε όλους, κρατώντας τη μεγάλη λαβή ενός αρότρου της εποχής (την εχέτλη), κατέβηκε με μεγάλη ορμή από το βουνό σκορπώντας το θάνατο και τον "πανικό" (η λέξη προέρχεται από τον Πάνα) στους Πέρσες, κατόρθωσε να φτάσει στο κέντρο της μάχης και να ενωθεί με τους 2.000 Αθηναίους που διοικούσαν ο Θεμιστοκλής και ο Αριστείδης και εκεί άρχισε να "θερίζει" τους Πέρσες. Όπως θα διηγηθεί μετά τη μάχη ένας αυτόπτης μάρτυρας - οπλίτης της φυλής που διοικούσε ο Αριστείδης - ο Επίζηλος του Κουφαγόρου, ενώ πολεμούσε σώμα με σώμα, του φάνηκε ξαφνικά ότι είδε απέναντί του ένα πανύψηλο οπλίτη που τα γένια του σκέπαζαν την ασπίδα του. Έμοιαζε σαν φάντασμα που κρατούσε στα χέρια του ένα πολύ φωτεινό όπλο! Πέρασε ακριβώς δίπλα του, σκοτώνοντας πέντε Πέρσες αντιπάλους και αυτή η σκηνή ήταν η τελευταία που είδε ο Επίζηλος γιατί από κάποια υπερβολική λάμψη, τυφλώθηκε!

Περίπου επτακόσια χρόνια αργότερα, όταν ο Παυσανίας επισκέφτηκε στην Αθήνα την Ποικίλη Στοά, η οποία ονομάστηκε έτσι από τις πολλές και διάφορες ζωγραφιές που την διακοσμούσαν, είδε ότι αυτές ολοκληρώνονταν με την απεικόνιση εκείνων που πολέμησαν στον Μαραθώνα τον Σεπτέμβρη του 490π.Χ.

Ανάμεσά τους, οι ονομαστοί ζωγράφοι Πάναινος και Μίκων φρόντισαν να ξεχωρίζει ο Πολέμαρχος Καλλίμαχος, ο Στρατηγός Μιλτιάδης και ο Ήρωας ο ονομαζόμενος Έχετλος ή Εχετλαίος. "Υπάρχει η παράδοση πως στη Μάχη του Μαραθώνος έλαβε μέρος και κάποιος που έμοιαζε με αγρότη στην εμφάνιση και στην περιβολή. Αυτός σκότωσε πολλούς από τους βαρβάρους με ένα άροτρο και όταν η μάχη τελείωσε, εξαφανίστηκε", λέει χαρακτηριστικά ο Παυσανίας στο βιβλίο του "Ελλάδος περιήγησις / Αττικά":

[...] "συνέβη δὲ ὡς λέγουσιν ἄνδρα ἐν τῇ μάχῃ παρεῖναι τὸ εἶδος καὶ τὴν σκευὴν ἄγροικον· οὗτος τῶν βαρβάρων πολλοὺς καταφονεύσας ἀρότρῳ μετὰ τὸ ἔργον ἦν ἀφανής· ἐρομένοις δὲ Ἀθηναίοις ἄλλο μὲν ὁ θεὸς ἐς αὐτὸν ἔχρησεν οὐδέν, τιμᾶν δὲ Ἐχετλαῖον ἐκέλευσεν ἥρωα. πεποίηται δὲ καὶ τρόπαιον λίθου λευκοῦ. τοὺς δὲ Μήδους Ἀθηναῖοι μὲν θάψαι λέγουσιν ὡς πάντως ὅσιον ἀνθρώπου νεκρὸν γῇ κρύψαι, τάφον δὲ οὐδένα εὑρεῖν ἐδυνάμην· οὔτε γὰρ χῶμα οὔτε ἄλλο σημεῖον ἦν ἰδεῖν, ἐς ὄρυγμα δὲ φέροντες σφᾶς ὡς τύχοιεν ἐσέβαλον." [...]

«Λέγουν επίσης πως έτυχε να είναι παρών στη μάχη ένας άνδρας με παλαιική εμφάνιση κι ενδύματα. Σκοτώνοντας πολλούς από τους ξένους με την εχέτλη, εξαφανίστηκε μετά τη μάχη. Σαν ρώτησαν οι Αθηναίοι το μαντείο, ο θεός απλά τους έδωσε την εντολή να τιμήσουν τον Εχετλαίο ως ήρωα. Ανήγειραν και μνημείο μάλιστα με λευκό μάρμαρο. Αν και οι Αθηναίοι βεβαιώνουν πως έθαψαν τους Πέρσες, γιατί σε κάθε περίσταση ο θείος νόμος εντέλλει πως το νεκρό σώμα θα πρέπει να θάβεται κάτω από τη γη, ωστόσο τάφο δεν βρήκα. Μήτε υπήρχε τύμβος ή άλλο χνάρι φανερό, καθώς οι νεκροί όπως να 'ναι πετάχτηκαν σε κάποιο χαντάκι» (Παυσανίας βιβλ. 1, κεφ. 32)

Οι περιγραφές των πολλών αυτόπτων μαρτύρων, η φοβερή του δύναμη και αποτελεσματικότητα, καθώς και το γεγονός ότι ήταν τελείως άγνωστος σε όλους, άφησαν στους Αθηναίους βαθιά εντύπωση, τόσο που ρώτησαν το Μαντείο των Δελφών, ποιός ήταν ο ήρωας αυτός, ο θεός δεν χρησμοδότησε τίποτα περισσότερο από το ότι πρέπει να τιμούν τον Ήρωα Εχετλαίο...

(Απεικονισμός διαφόρων Αθηναίων μυθικών ηρώων, σε αρχαίο Αττικό αμφορέα του 460 π.Χ, οι οποίοι σύμφωνα με την αρχαία παράδοση έλαβαν μέρος στην μάχη του Μαραθώνα. Διακρίνεται ο Ηρακλής με το ρόπαλό του, ο Θησέας που γύρισε απο τον κάτω κόσμο για να λάβει μέρος στην μάχη, αλλα ακόμα και απεικονίσεις των, αργοπορημένων για την μάχη, Σπαρτιατών, στο πάνω αριστερό και δεξιό μέρος του αμφορέα . - Μουσείο Λούβρου.)

Όπως είναι φυσικό, η εποχή μας προσφέρει πολλές εναλλακτικές δυνατότητες ερμηνείας όλων αυτών των φαινομένων. Ιδιαίτερα για την περίπτωση του αινιγματικού Έχετλου, ο γνωστός ερευνητής Α.Πουρναρόπουλος - θέλοντας να κινηθεί ακριβώς σ' αυτά τα νέα πλαίσια ερμηνείας - ερεύνησε μερικές ενδιαφέρουσες εκδοχές... Ξεκίνησε προσπαθώντας να ανακαλύψει πώς πραγματικά ήταν το "Ησιόδειο Άροτρο" - η εχέτλη - εκείνη την περίοδο. Βρήκε λοιπόν μία παράσταση αρόσεως αγρού με ένα τέτοιο άροτρο , σε ένα αρχαίο αγγείο χρονολογίας 460-450 π.χ.

Είναι όμως αξιοσημείωτο ότι το σχήμα της εχέτλης θυμίζει ένα υπερσύγχρονο όπλο! Αν τολμήσουμε να προχωρήσουμε, τι θα μπορούσε να ήταν αυτό; Εάν ήταν πολυβόλο όπλο με εκρηκτικά βλήματα, οι Αθηναίοι θα έλεγαν ότι ο Ήρωας Εχετλαίος πολεμούσε με "κεραυνούς". Εάν ήταν είδος "φλογοβόλου" τότε θα έλεγαν ότι αυτός πολεμούσε με πύρινη ρομφαία. Αλλά δεν συνέβη ούτε το ένα ούτε το άλλο. "

Θα μπορούσε το παράξενο όπλο να ήταν όπλο ακτίνων;" αναρωτιέται ο Α.Πουρναρόπουλος. Θεϊκή ενέργεια ή προηγμένη τεχνολογία, το σίγουρο είναι ότι εκείνο το Σεπτέμβρη στο Μαραθώνα συνέβησαν πράγματα που μας πείθουν πως εκείνη η μάχη θα καθόριζε το μέλλον όλης της ανθρωπότητας... Εχετλαίος ή Έχετλος ήταν το όνομα ενός αγνώστου ήρωα που εμφανίστηκε στη μάχη του Μαραθώνα και βοήθησε να αναχαιτιστεί την περσική εισβολή στην Ελλάδα. Ιστορικά, ο Εχετλαίος δεν αναφέρεται πουθενά στο παρελθόν και η ύπαρξη του στο πάνθεον των αρχαίων ηρώων γίνεται μετά τη μάχη του Μαραθώνα. Στη μάχη εκείνη, ο Εχετλαίος είχε εμφανιστεί ξαφνικά στο ελληνικό στρατόπεδο ντυμένος με στολή άγνωστη για τους Αθηναίους κρατώντας στα χέρια του μία εχέτλη (= λαβή αρότρου) ή κάτι που έμοιαζε με εχέτλη, αντί για όπλο. Σχέδιο του Εχετλαίου από αρχαίο αγγείο -Δημ Αρχαιογνώμων 2011 Σχέδιο του Εχετλαίου από αρχαίο αγγείο -Δημ Αρχαιογνώμων 2011 Με αυτό το παράξενο όπλο, ο Εχετλαίος χτυπούσε τους Πέρσες κι εξόντωσε πολλούς από αυτούς. Μετά τη μάχη, ο άγνωστος άνδρας εξαφανίστηκε με τον ίδιο τρόπο που είχε εμφανιστεί και κανείς δεν γνώριζε το παραμικρό γι’ αυτόν, ούτε καν το όνομά του. Οι Αθηναίοι, μετά τη μάχη, ρώτησαν το Μαντείο των Δελφών να μάθουν ποιος ήταν αυτός ο άγνωστος ήρωας που πολέμησε μαζί τους και το Μαντείο τους έδωσε ως απάντηση πως θα έπρεπε να τιμούν τον ήρωα Εχετλαίο. Οι Αθηναίοι από ευγνωμοσύνη προς αυτόν, όρισαν την επίσημη λατρεία του ως ήρωα. Γενικά, η νίκη στην μάχη του Μαραθώνα φαίνεται ότι ξάφνιασε ακόμα και τους Αθηναίους. Για να εξηγήσουν την πανωλεθρία των Περσών, αρκετοί από τους Αθηναίους πολεμιστές ισχυρίστηκαν ότι είδαν πολλούς ήρωες και θεούς να πολεμούν στο πλάι τους. Ο κυριότερος από αυτούς ήταν ο Πάνας ο οποίος ενέπνευσε στους Πέρσες τον «Πανικό» τον ιερό, τρομερό φόβο. Σε αυτήν την μυθοπλασία μάλλον συγκαταλέγεται και η εμφάνιση του ήρωα Εχετλαίου. ΣΥΝΕΒΗ ΔΕ ΩΣ ΛΕΓΟΥΣΙΝ, ΑΝΔΡΑ ΕΝ ΤΗ ΜΑΧΗ ΠΑΡΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΚΕΥΗΝ ΑΓΡΟΙΚΟΝ. ΟΥΤΟΣ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ ΠΟΛΛΟΥΣ ΚΑΤΑΦΟΝΕΥΣΑΣ ΑΡΟΤΡΩ, ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΗΝ ΑΦΑΝΗΣ. ΕΡΟΜΕΝΟΙΣ ΔΕ ΑΘΗΝΑΙΟΙΣ ΑΛΛΟ ΜΕΝ Ο ΘΕΟΣ ΕΣ ΑΥΤΟΝ ΕΧΡΗΣΕΝ ΟΥΔΕΝ, ΤΙΜΑΝ ΔΕ ΕΧΕΤΛΑΙΟΝ ΕΚΕΛΕΥΣΕΝ ΗΡΩΑ.» (ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΒΙΒΛ. 1, ΚΕΦ. 32)...